اثر ضدانقباضی عصاره برگ آویشن شیرازی (zataria multiflora boiss) بر رحم موش صحرایی

مقدمه: آویشن شیرازی یا آفیشن (zataria multiflora boiss) گیاهی از تیره نعناع است که ضدانقباض ایلئوم و کاهنده تشنج، التهاب و مسکن دردهای قاعدگی می باشد. ولی تاکنون تحقیق علمی درباره اثر این گیاه بر رحم گزارش نشده است. لذا هدف این تحقیق، بررسی اثر عصاره آبی الکلی برگ آویشن شیرازی بر انقباضات رحم موش صحرایی و تا حد امکان تعیین مکانیسم این اثر می باشد. روش بررسی: از پودر برگ آویشن به روش خیساندن و با کمک الکل 70 درصد عصاره گیری شد. رحم موش صحرایی بالغ و باکره (1 تا cm 5/1) تهیه و در حمام بافت حاوی محلول تایرود و یا دیژالون قرار داده شد. انقباضات بافت ناشی از کلرور پتاسیم، استیل کولین، اکسی توسین و کلرور باریم به روش ایزومتریک تحت نیم گرم کشش اولیه ثبت گردید. یافته ها: عصاره (25/0، 5/0، 1، 2 وmg/ml 4) انقباضات رحم ناشی از کلرور پتاسم (mm60) را به صورت وابسته به غلظت کاهش داد (0001/0 p<). حضور پروپرانولول (μm 1) تاثیری بر عملکرد عصاره نداشت. عصاره (mg/ml2) انقباض رحم ناشی از کلرور باریم (mm 4) را نیز کاهش داد (001/0p<). همچنین عصاره انقباض رحم ناشی از اکسی توسین (mu/ml10) را به صورت وابسته به غلظت کاهش داد (0001/0p<). در محلول دیژالون بدون کلسیم، انقباض ناشی از اکسی توسین کمتر بود ولی اثر مهاری عصاره پایدارتر بود. حضور آتروپین (μm5/0) و نالوکسون (μm1) تاثیری بر عملکرد عصاره نداشت. نتیجه گیری: به نظر می رسد که اثرات مهاری عصاره آبی الکلی برگ آویشن بر انقباض رحم نتیجه وجود مواد آگونیستی آدرنرژیک، آنتی کولینرژیک و اوپیوییدی در عصاره نبوده و احتمالاً عصاره تاثیر مهاری خود را از طریق انسداد کانال های کلسیمی وابسته به ولتاژ و نیز مهار رهایش کلسیم از منابع درون سلولی اعمال می کند. نتایج به دست آمده، تاییدی بر مصرف این گیاه در طب سنتی در کاهش درد های قاعدگی می باشد.